Lęk to jedna z emocji której doświadczamy w życiu i jest to całkowicie normalne. Jeśli natomiast poziom odczuwanego lęku wzrośnie zbyt wysoko i odczuwamy go zbyt często mówimy wtedy o zaburzeniach lękowych, dawniej zwanych nerwicowymi. Ich głównym objawem jest utrzymujące się doświadczanie lęku, napięcia, niepokoju, które mogą przyjmować rożną postać np.:
- Fobia społeczna – charakteryzują ją silny, wręcz paraliżujący lęk doświadczany w sytuacji społecznej, w której jesteśmy narażeni na ocenę, krytykę, upokorzenie, np. rozmowa ze spotkaną osobą, jedzenie w miejscu publicznym, wystąpienia publiczne. Pojawiają się objawy somatyczne tj. pocenie się, zaczerwienienie, przyspieszony oddech, napięcie oraz obawa że owe objawy są widoczne, co jeszcze bardziej zwiększa dyskomfort i uczucie lęku.
- Fobia specyficzna – towarzyszy jej silna obawa, strach, przerażenie przed konkretną rzeczą, sytuacją, która obiektywnie nie jest niebezpieczna oraz uczucie omdlenia, pocenie, szybkie bicie serca, przyspieszony oddech, Charakteryzuje ją unikanie miejsc, przedmiotów wywołujących lęk i napięcie np. lęk przed pająkami, burzą, brudem, ostrymi przedmiotami.
- Napady paniki – nagły, intensywny epizod silnego lęku, pojawiający się w konkretnej sytuacji, doświadczany jako nie do opanowania, któremu towarzyszy m.in. przyspieszone bicie serca, duszność, zawroty głowy, ból w klatce piersiowej, niepokój, strach przed utratą kontroli.
- Lęk uogólniony (GAD) – tzw. lęk wolnopłynący, występujący niezależnie od sytuacji, towarzyszyć mu mogą utrzymujące się uczucie niepokoju i zdenerwowania, obawa, że wydarzy się coś złego, obawa o zdrowie i życie swoje lub bliskich, bezradność, napięcie mięśniowe, zawroty głowy, pocenie się, przyspieszone bicie serca, drżenie.
- Nerwica natręctw (OCD) – zaburzenia obsesyjne-kompulsywne czyli nawracające niechciane myśli natrętne i czynności przymusowe, czasochłonne i utrudniające codzienne funkcjonowanie. Myśli natrętne są zagrażające i wywołują napięcie i stres. W odpowiedzi na nie pojawiają się kompulsje – powtarzające się czynności rytualne, które służą redukcji napięcia i lęku np. mycie rąk, sprawdzanie, liczenie, układanie, powtarzania.
- Zespół stresu pourazowego (PTSD) występuje na skutek silnego zdarzenia traumatycznego, tj. wypadek, napaść, wojna, śmierć bliskiej osoby, doświadczanie przemocy. Towarzyszą mu koszmary senne, powracające przykre wspomnienia tzw. flashbacki, unikanie wszystkiego co przypomina traumatyczne wydarzenie. Ponadto pojawia się ogólne napięcie, bezsenność, drażliwość i wybuchu gniewu, nadmierna czujność, trudności z koncentracją, uczucie oddalenia i wyobcowania, strach, bezradność, wyczerpanie.
Lęku i nerwicy często towarzyszą objawy fizyczne, somatyczne tj. bóle głowy, brzucha, serca, pleców, dolegliwości układu pokarmowego, moczowego, mdłości, częstomocz, zaparcia, suchość w ustach, zaburzenia równowagi, czucia, problemy skórne, pocenie się, tiki nerwowe.
